Kurs walut stosowany na potrzeby rozliczania podatku VAT

» Zasady przeliczania walut obcych według przepisów ustawy o VAT

W art. 106e ust. 11 ustawy o VAT wskazano, że kwoty podatku wykazuje się w złotych. Kwoty podatku wyrażone w walucie obcej przelicza się na złote przy zastosowaniu zasad przyjętych dla przeliczania kwot stosowanych do określenia podstawy opodatkowania.

Uwaga

Przeliczenia na złote kwot wyrażonych w walucie obcej, wykazanych na fakturze, dokonać powinien usługodawca lub dostawca towarów.

Zatem na fakturze w walucie obcej wystawionej przez krajowego sprzedawcę, kwota VAT powinna być wykazana w złotych.

Zasady przeliczania kwot wyrażonych w walutach obcych na złote na potrzeby rozliczania podatku VAT określone zostały w art. 31a ust. 1 i 2 ustawy o VAT.

Przepis ten stanowi, że w przypadku, gdy:

• kwoty stosowane do określenia podstawy opodatkowania są określone w walucie obcej - przeliczenia na złote dokonuje się według kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez NBP na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego lub ostatniego kursu wymiany opublikowanego przez Europejski Bank Centralny na ostatni dzień poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego (art. 31a ust. 1),
• podatnik wystawia fakturę przed powstaniem obowiązku podatkowego, a kwoty stosowane do określenia podstawy opodatkowania są określone na tej fakturze w walucie obcej - przeliczenia na złote dokonuje się według kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez NBP na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień wystawienia faktury. W tej sytuacji podatnik również może zastosować zamiast średniego kursu NBP, kurs wymiany opublikowany przez Europejski Bank Centralny (art. 31a ust. 2).

» Możliwość przeliczania kwot wyrażonych w walucie obcej według przepisów o podatku dochodowym

Ustawodawca umożliwił również na potrzeby rozliczania podatku VAT, przeliczanie na złote kwot wyrażonych w walutach obcych, zgodnie z zasadami przeliczania przychodu określonego w walucie obcej wynikającymi z przepisów o podatku dochodowym, obowiązującymi tego podatnika na potrzeby rozliczania danej transakcji (art. 31a ust. 2a-2d).

Zasady te zostały określone w art. 11a ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.) oraz art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2025 r. poz. 278 ze zm.). Zgodnie z tymi przepisami przychody w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu. Jednak w przypadku gdy w okresie stosowania ww. zasad przeliczania, podatnik dokona transakcji niepodlegającej przeliczeniu zgodnie z tymi zasadami, jest on obowiązany do zastosowania dla tej transakcji zasad przeliczania, o których mowa w art. 31a ust. 1 lub 2 (art. 31a ust. 2d). Zasady te dotyczą zarówno sytuacji, gdy sprzedaż dokonywana jest na rzecz kontrahenta krajowego, jak i zagranicznego.

» Odliczenie VAT w przypadku zastosowania błędnego kursu walut na wystawionej fakturze

W myśl art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, podatnik zasadniczo ma prawo do odliczenia podatku naliczonego w zakresie, w jakim nabywane przez niego towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Prawo do odliczenia powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy, ale nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę. Dopiero gdy ww. warunki (łącznie) zostaną spełnione, podatnik ma prawo do odliczenia podatku pod warunkiem niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy o VAT.

W art. 88 ustawy o VAT nie wymieniono przesłanki wyłączającej prawo podatnika do odliczenia podatku naliczonego w przypadku, gdy podatek naliczony wynika z faktur obejmujących wartości podatku przeliczone na podstawie błędnego kursu walutowego. Zatem zastosowanie błędnego kursu walutowego przez dostawcę nie stanowi negatywnej przesłanki uniemożliwiającej odliczenie tego podatku, w świetle art. 88 ww. ustawy.

Powyższe stanowisko potwierdzają organy podatkowe, m.in. Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z dnia 9 kwietnia 2025 r., nr 0114-KDIP1-3.4012.225.2025.1.LM, w której czytamy:

"(...) należy zauważyć, że analiza (...) art. 88 ustawy prowadzi do wniosku, że w dyspozycji tego przepisu, jako przesłanki wyłączającej prawo nabywcy (podatnika) do odliczenia podatku naliczonego, nie ujęto przypadku, gdy podatek naliczony wynika z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług, a ich wartość przeliczona została na podstawie błędnego kursu walutowego (w sytuacji, gdy są one wyrażone w walucie obcej).

(...) w sytuacji zastosowania przez wystawiającego fakturę dostawcy błędnego kursu walutowego stosowanego do przeliczenia podstawy opodatkowania oraz kwoty podatku w sytuacji, gdy są one wyrażone w walucie obcej, przysługuje Państwu prawo do odliczenia kwoty podatku naliczonego, wynikającego z faktur dokumentujących dostawę towarów i świadczenie usług w kwocie jaka zostanie na nich wykazana. Zastosowanie błędnego kursu walutowego przez dostawcę nie pozbawia Państwa prawa do odliczenia podatku naliczonego, gdyż nie stanowi to negatywnej przesłanki, uniemożliwiającej odliczenie tego podatku, wymienionej w art. 88 ustawy (...)".

Jak podkreślił Dyrektor KIS dla istnienia prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury istotne jest posiadanie statusu czynnego, zarejestrowanego podatnika VAT oraz związek zakupionych towarów i usług z czynnościami opodatkowanymi (u nabywcy) a także by nabyta usługa lub towar podlegały opodatkowaniu i nie korzystały przy tym ze zwolnienia od tego podatku.