Ubezpieczenie leasingowanego samochodu osobowego a CIT/PIT
Składki na ubezpieczenie samochodu osobowego w kosztach podatkowych - regulacje ustawowe
W sytuacji gdy podatnik ponosi wydatki na ubezpieczenie samochodu osobowego wykorzystywanego w prowadzonej działalności gospodarczej, to generalnie ma prawo od ujęcia tych składek w kosztach podatkowych, gdyż wydatki te wykazują związek (z reguły pośredni) z prowadzoną działalnością gospodarczą. Ustawodawca przewidział tu jednak pewne ograniczenia.
|
Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów składek na ubezpieczenie samochodu osobowego w wysokości przekraczającej ich część ustaloną w takiej proporcji, w jakiej kwota 150.000 zł pozostaje do wartości samochodu przyjętej dla celów ubezpieczenia (art. 16 ust. 1 pkt 49 ustawy o PDOP i odpowiednio art. 23 ust. 1 pkt 47 ustawy o PDOF). |
Limit 150.000 zł dotyczy zarówno samochodów osobowych o napędzie spalinowym, hybrydowym, jak i będących pojazdami elektrycznymi.
Powyższe ograniczenie w ujmowaniu w kosztach podatkowych składek na ubezpieczenie komunikacyjne samochodu ma zastosowanie do tych składek, których wartość ustalana jest w oparciu o wartość samochodu przyjętą do celów ubezpieczenia, tj. np. do składek na ubezpieczenie AC, GAP itp. Nie ma ono natomiast zastosowania do składek na ubezpieczenie OC, NNW, które mogą być kosztem podatkowym w pełnej wysokości.
Wspomnijmy, że podatnicy nie mogą zaliczać do kosztów uzyskania przychodów 25% poniesionych wydatków z tytułu kosztów używania samochodu osobowego na potrzeby działalności gospodarczej - jeżeli samochód osobowy jest wykorzystywany również do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą prowadzoną przez podatnika (art. 16 ust. 1 pkt 51 ustawy o PDOP i art. 23 ust. 1 pkt 46a ustawy o PDOF). Kosztem podatkowym może być zatem 75% ww. wydatków (wraz z kwotą VAT, która nie podlega odliczeniu). Powyższe ograniczenie dotyczy także wydatków związanych z używaniem leasingowanych samochodów osobowych. Co jednak ważne, nie dotyczy ono składek na ubezpieczenie samochodu osobowego, gdyż taka składka nie jest wydatkiem związanym z używaniem samochodu osobowego. Tak też wynika np. z interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS z 17 listopada 2023 r., nr 0111-KDIB1-1.4010.519.2023.1.MF.
Koszty ubezpieczenia leasingowanego samochodu osobowego
Przywołany powyżej limit 150.000 zł ma zastosowanie również do składek na ubezpieczenie leasingowanego samochodu osobowego - jeśli podatnik (leasingobiorca) ponosi koszt tego ubezpieczenia. Podobnie wynika z interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS z 18 kwietnia 2025 r., nr 0114-KDIP2-2.4010.101.2025.1.IN, w której organ podatkowy stwierdził:
"(...) Ograniczenie wynikające z art. 16 ust. 1 pkt 49 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych dotyczy podmiotów faktycznie uiszczających składki ubezpieczeniowe. W przypadku gdy zgodnie z umową leasingu ciężar ponoszenia składek na ubezpieczenie samochodu spoczywa na leasingobiorcy, leasingobiorca zobowiązany jest do stosowania ograniczenia wynikającego z art. 16 ust. 1 pkt 49 cytowanej ustawy. Leasingobiorcą w niniejszej sprawie jest spółka z o.o., w związku z czym to spółka będzie zobowiązana do stosowania ograniczenia wynikającego z ww. przepisu. (...)"
Powyższy limit stosuje się niezależnie od tego, czy umowę ubezpieczenia zawarł sam podatnik (leasingobiorca), czy to leasingodawca zawarł umowę ubezpieczenia z ubezpieczycielem, a następnie obciąża leasingobiorcę kosztem tych składek, zgodnie z zawartą umową (zob. np. interpretację indywidualną Dyrektora KIS z 19 grudnia 2024 r., nr 0114-KDIP2-2.4010.550.2024.2.SJ).
Wspomnijmy, że ustawodawca przewidział odrębny limit, w oparciu o który podatnicy ujmują w kosztach podatkowych opłaty leasingowe (tj. limit 150.000 zł/225.000 zł), przy czym zastrzegł on jednocześnie, że ww. limit nie dotyczy opłat z tytułu składek na ubezpieczenie samochodu osobowego (zob. art. 16 ust. 1 pkt 49a ustawy o PDOP i art. 23 ust. 1 pkt 47a ustawy o PDOF). Zatem, nawet jeśli składki na ubezpieczenie leasingowanego samochodu osobowego zostaną wkalkulowane/wliczone w ratę leasingową, to nie stosuje się do tych składek limitu przewidzianego do opłat leasingowych, ale stosuje się limit przewidziany dla składek na ubezpieczenie tego pojazdu (np. AC, GAP). W tym przypadku jednak składkę tę należy "wyłuskać" w celu odpowiedniego rozliczenia w kosztach podatkowych zarówno samej składki, jak i raty leasingowej. Może to być jednak problemowe, gdy leasingodawca nie przekazuje leasingobiorcy żadnych dokumentów, z których wynika wysokość tej składki. W naszej opinii, do ustalenia wysokości tej składki może posłużyć np. harmonogram spłat rat leasingowych. Różnica między miesięczną ratą leasingową a sumą zawartej w niej części kapitałowej i odsetkowej będzie stanowiła miesięczną składkę na ubezpieczenie leasingowanego samochodu (zakładając oczywiście, że w racie leasingowej nie ma żadnych dodatkowych opłat).
Należy także zauważyć, że gdy składka na ubezpieczenie leasingowanego samochodu osobowego została wkalkulowana (wliczona) w ratę leasingową, jako element kompleksowej usługi leasingu, to w naszej opinii ww. limit w wysokości 150.000 zł (przewidziany dla składek na ubezpieczenie samochodu) stosuje się także do niepodlegającej odliczeniu kwoty VAT dotyczącej tej składki (np. AC, GAP).
| Rodzaj ubezpieczenia | Koszty uzyskania przychodów | |
| ubezpieczenie AC, GAP | wartość samochodu osobowego przyjęta dla celów ubezpieczenia | |
| nie przekracza 150.000 zł | przekracza 150.000 zł | |
| składka na ubezpieczenie samochodu stanowi koszt podatkowy w pełnej wysokości | składka na ubezpieczenie samochodu stanowi koszt podatkowy w proporcji, w jakiej wartość tego samochodu przyjęta dla celów ubezpieczenia nie przekracza 150.000 zł | |
| ubezpieczenie OC, NNW itp. | składka stanowi koszt podatkowy w pełnej wysokości | |
Moment ujęcia w kosztach podatkowych składek na ubezpieczenie samochodu
W ustawach o podatku dochodowym nie ma regulacji, które w sposób szczególny odnosiłyby się do ujmowania w kosztach podatkowych składek na ubezpieczenie samochodu osobowego, w tym używanego na podstawie umowy leasingu operacyjnego. Z reguły są to koszty inne niż bezpośrednio związane z przychodami (tzw. koszty pośrednie), w związku z tym rozlicza się je w kosztach podatkowych na zasadach przewidzianych dla tego rodzaju kosztów. Przypomnijmy, że koszty pośrednie są potrącalne generalnie w dacie poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.
Jeśli przykładowo podatnik (leasingobiorca) jest obciążany przez leasingodawcę kosztami składek na ubezpieczenie leasingowanego samochodu osobowego co miesiąc (np. na podstawie otrzymanej faktury), to składki te ujmuje w kosztach podatkowych generalnie w dniu, na który ujmuje on w księgach rachunkowych fakturę dokumentującą koszty tego ubezpieczenia, wystawioną przez leasingodawcę (niezależnie od tego, czy są one wykazane na fakturze w odrębnej pozycji, czy też nie).
Wspomnijmy, że u podatników opodatkowanych tzw. estońskim CIT wydatki na ubezpieczenie komunikacyjne samochodu osobowego mogą być uznawane za dochód z tytułu ukrytych zysków albo wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą do wysokości 50%. Pisaliśmy o tym m.in. w dodatku nr 31 do BI z 1 listopada 2024 r.
