Odliczanie VAT od wydatków związanych z nowym punktem sprzedaży

Prawo do odliczenia VAT

W ustawie o VAT nie ma regulacji, które w sposób szczególny odnosiłyby się do odliczania VAT od wydatków ponoszonych w związku z otwarciem nowego punktu sprzedaży jeszcze przed rozpoczęciem prowadzenia w nim działalności. Stosuje się tu zatem zasadę ogólną, zgodnie z którą:

• podatnik (VAT czynny) może odliczyć VAT od nabytych towarów i usług, jeśli towary te i usługi będą służyły czynnościom opodatkowanym VAT i
• nie istnieje ustawowy zakaz lub ograniczenie w odliczaniu VAT od dokonanych zakupów.

Aby zatem podatnik miał prawo odliczyć VAT od dokonanych zakupów, muszą one m.in. wykazywać związek z czynnościami opodatkowanymi, tj. takimi, których następstwem jest określenie VAT należnego. Jeśli nabyte towary/usługi są/będą wykorzystywane do czynności zwolnionych z VAT lub niepodlegających VAT, to podatnik (nabywca) nie może odliczyć VAT od ich zakupu.

Ustawodawca nie uzależnił prawa do odliczenia VAT od związku zakupu z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Może to być także związek z przyszłą działalnością opodatkowaną VAT. Wystarczające jest bowiem, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów/usług wynika - przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej - iż zakupy te są dokonane w celu ich wykorzystania w ramach działalności opodatkowanej. Zatem podatnik w momencie nabycia towarów/usług powinien dokonać ich prawidłowej klasyfikacji (w kontekście istnienia związku z wykonywaniem czynności opodatkowanych) w celu skorzystania z prawa do odliczenia VAT.

Tak wynika np. z interpretacji indywidualnych Dyrektora KIS:

• z 5 sierpnia 2025 r., nr 0112-KDIL1-3.4012.505.2025.1.MG, dotyczącej wydatków na budowę budynku usługowego, wynajmowanego w przyszłości na działalność gospodarczą,
• z 23 lipca 2025 r., nr 0114-KDIP1-3.4012.454.2025.2.AMA, dotyczącej wydatków na budowę pensjonatu,
• z 29 maja 2025 r., nr 0112-KDIL1-1.4012.137.2025.2.AR, dotyczącej wydatków na nabycie lokalu przed formalną rejestracją jako podatnika VAT czynnego.

Jak ponadto czytamy w ostatniej z tych interpretacji:

"(...) w podatku od towarów i usług obowiązuje zasada tzw. "niezwłocznego odliczenia podatku naliczonego". Zasada ta wyraża się tym, że podatnik, aby skorzystać z prawa do odliczenia, nie musi czekać, aż nabyty towar lub usługa zostaną odsprzedane lub efektywnie wykorzystane na potrzeby działalności opodatkowanej.

W każdym przypadku należy dokonać oceny, czy intencją podatnika wykonującego określone czynności, z którymi łączą się skutki podatkowo-prawne, było wykonywanie czynności opodatkowanych. (...)"

Uwzględniając powyższe, gdy podatnik (VAT czynny) ponosi wydatki związane z otwarciem nowego punktu sprzedaży (np. najmu lokalu, wydatki związane z jego remontem, ulepszeniem, zakupem towarów itd.), to może odliczyć VAT od tych wydatków także, gdy nie prowadzi jeszcze w tym punkcie działalności, ale wydatki te będą w przyszłości służyły czynnościom opodatkowanym VAT.

Moment odliczenia VAT

Zasadą jest, że podatnik może odliczyć VAT od nabytych towarów i usług (o ile przysługuje mu prawo do tego odliczenia):

• w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do tych towarów/usług powstał obowiązek podatkowy,
• nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę.

Jak z powyższego wynika, moment odliczenia VAT z tytułu zakupu towarów/usług nie jest uzależniony od tego, czy podatnik (nabywca) wykonał już czynności opodatkowane, którym te towary/usługi służą (mają służyć), lecz od daty otrzymana faktury oraz momentu powstania obowiązku podatkowego w VAT u sprzedawcy.

Jeśli podatnik ponosi przykładowo wydatki na najem lokalu, w którym będzie prowadzony nowy punkt sprzedaży, to może odliczyć VAT od czynszu za najem tego lokalu w rozliczeniu za miesiąc, w którym otrzymał fakturę dokumentującą ten czynsz (obowiązek podatkowy z tytułu najmu już powstał - z chwilą wystawienia faktury, nie później niż z upływem terminu płatności). Podobnie będzie w przypadku np. zużycia w tym lokalu energii elektrycznej, cieplnej, gazu przewodowego itd. (por. art. 19a ust. 5 pkt 4 i ust. 7 ustawy o VAT).

Zakupy przed rejestracją na VAT

W praktyce może się zdarzyć, że podmiot dokonuje zakupu towarów/usług na potrzeby otwarcia nowego punktu sprzedaży, nie będąc podatnikiem VAT czynnym, tj. przed zarejestrowaniem się na potrzeby VAT, ale zakupy te będą służyły już czynnościom opodatkowanym VAT. W takim przypadku podatnik ma prawo odliczyć VAT od zakupów dokonanych przed ww. rejestracją, przy czym, aby skorzystać z tego prawa, musi on posiadać status podatnika VAT czynnego w momencie jego realizacji. Tak wynika np. z interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS z 5 grudnia 2024 r., nr 0112-KDIL1-3.4012.625.2024.2.MG. Interpretację tę opisaliśmy w BI nr 6 z 20 lutego 2025 r.