Relacja z dyżuru telefonicznego

2.1. Potrącana prowizja a przychód opodatkowany ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych

Tworzę treści cyfrowe o charakterze subskrypcyjnym, które udostępniam za pośrednictwem platformy internetowej. Subskrybenci uiszczają opłaty, z których platforma potrąca 20% prowizji od każdej transakcji. Czy jako przychód do opodatkowania ryczałtem ewidencjonowanym powinienem przyjąć kwotę po potrąceniu prowizji, czy całą należną opłatę dokonywaną przez subskrybentów?

Przychodem podatnika jest cała wartość opłaty wpłacana przez subskrybentów.

Opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych podlegają przychody osób fizycznych z pozarolniczej działalności gospodarczej, o których mowa w art. 14 updof. Tak więc przychodem są kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont oraz pomniejszone o należny podatek od towarów i usług, jeżeli podatnik dokonuje sprzedaży towarów i usług opodatkowanych tym podatkiem.

Termin "kwota należna" rozumieć należy jako "wymagalne świadczenie (wierzytelność)" (por. interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 24 lipca 2025 r., nr 0113-KDIPT2-1.4011.450.2025.2.MAP).

W opisanym przypadku należnym świadczeniem stanowiącym przychód z prowadzonej działalności jest zatem cała wartość opłaty wnoszonej przez subskrybentów. Prowizja potrącana przez platformę internetową jest natomiast kosztem, którego podatnik - ze względu na wybraną zryczałtowaną formę opodatkowania - nie może uwzględnić przy obliczaniu ryczałtu. Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych pobiera się bowiem bez pomniejszania przychodu o koszty uzyskania (art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne - Dz. U. z 2025 r. poz. 843).

2.2. Amortyzacja pawilonu z lokalami mieszkalnymi

Posiadam pawilon handlowo-usługowy. Lokale położone na piętrze budynku zostały przerobione i są wynajmowane na cele mieszkalne. Zmianę sposobu użytkowania zgłosiłem odpowiednim organom. Czy mogę kontynuować amortyzację budynku i ujmować odpisy amortyzacyjne do kosztów uzyskania przychodów?

Kontynuowanie i podatkowe rozliczanie amortyzacji jest możliwe, pod warunkiem że pomimo przerobienia piętra pawilonu, więcej niż połowa całkowitej powierzchni użytkowej tego budynku jest nadal przeznaczona na cele niemieszkalne.

W myśl art. 22 ust. 8 updof, kosztem uzyskania przychodów są odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne) dokonywane wyłącznie zgodnie z art. 22a-22o updof, z uwzględnieniem art. 23 updof.

Jako środki trwałe są kwalifikowane m.in. budynki, budowle oraz lokale będące odrębną własnością, które spełniają przesłanki określone w art. 22a ust. 1 updof, czyli stanowią własność (współwłasność) podatnika, zostały nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, są kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania, a przewidywany okres ich używania na potrzeby związane z działalnością gospodarczą podatnika albo oddania do używania na podstawie umowy najmu (lub innych umów o podobnym charakterze) jest dłuższy niż rok.

Jednak nie wszystkie budynki i lokale podlegają amortyzacji. Zgodnie z art. 22c pkt 2 updof, wyłączenie z amortyzacji dotyczy m.in. budynków mieszkalnych wraz ze znajdującymi się w nich dźwigami oraz lokali mieszkalnych stanowiących odrębną nieruchomość, służących prowadzonej działalności gospodarczej albo wydzierżawianych/wynajmowanych na podstawie umowy.

Oceny budynku jako mieszkalnego czy niemieszkalnego dokonuje się z uwzględnieniem regulacji zawartych w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1999 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (PKOB) - Dz. U. nr 112, poz. 1316 ze zm.). Wynika z niego, że budynki niemieszkalne są to obiekty budowlane wykorzystywane głównie dla potrzeb niemieszkalnych. W przypadku gdy co najmniej połowa całkowitej powierzchni użytkowej budynku wykorzystywana jest do celów mieszkalnych, jest on klasyfikowany jako budynek mieszkalny.

Odnosząc się do sytuacji podatnika, trzeba więc stwierdzić, że przerobienie piętra budynku stanowiącego pawilon handlowo-usługowy na lokale mieszkalne nie musi skutkować wykluczeniem możliwości jego podatkowej amortyzacji. Jeżeli powierzchnia użytkowa pawilonu wykorzystywana dla celów niemieszkalnych jest większa niż powierzchnia wykorzystywana dla celów mieszkalnych, należy uznać, że budynek nadal zachował charakter niemieszkalny. W takim przypadku podatnik może w dalszym ciągu ujmować do kosztów podatkowych odpisy amortyzacyjne dotyczące tego budynku (por. interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 31 lipca 2025 r., nr 0112-KDIL2-2.4011.383.2025.3.MM).

2.3. Zbycie firmowego mieszkania wraz z miejscem postojowym

Nabyłem lokal mieszkalny oraz udział we współwłasności lokalu niemieszkalnego będącego garażem podziemnym i wprowadziłem te składniki majątku do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych. W dopuszczalnym zakresie amortyzacja tych składników majątku była ujmowana do kosztów podatkowych działalności. Czy w razie odpłatnego zbycia wymienionych nieruchomości, przychód należy rozliczać w ramach działalności?

W tym przypadku w ramach działalności gospodarczej będzie należało rozliczyć sprzedaż udziału we współwłasności garażu.

Odpłatne zbycie nieruchomości, ich części lub udziału w nieruchomości może być kwalifikowane jako przychód z działalności gospodarczej albo przychód ze zbycia rzeczy, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a updof.

W przypadku gdy przedmiotem odpłatnego zbycia są składniki majątku, które spełniają definicję środków trwałych podlegających ujęciu w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, wykorzystywanych na potrzeby prowadzonej działalności, wówczas zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 1 updof uzyskany przychód zalicza się do przychodów z działalności gospodarczej. Bez wpływu na kwalifikację uzyskanych przychodów pozostaje to, czy podatnik wprowadził te składniki do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych oraz czy dokonywane odpisy amortyzacyjne zaliczał do kosztów uzyskania przychodów.

Istotne znaczenie dla rodzaju powstałego przychodu ma charakter zbywanych nieruchomości. Na podstawie art. 14 ust. 2c updof, do przychodów z działalności nie zalicza się przychodów z odpłatnego zbycia wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą m.in. lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość oraz gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym lokalem. W takim przypadku przychód powstaje poza działalnością gospodarczą, który może stanowić przychód ze źródła wskazanego w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a updof. Tym samym w razie zbycia przez podatnika lokalu mieszkalnego będącego środkiem trwałym nie powstanie u niego obowiązek podatkowy, o ile transakcja zostanie dokonana po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nabył on ten lokal.

Natomiast sprzedaż udziału we współwłasności garażu podziemnego będzie należało rozliczyć w ramach prowadzonej działalności. Faktu tego nie zmieni jego wycofanie z działalności gospodarczej do majątku prywatnego, jeśli między pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składnik majątku zostałby wycofany z działalności i dniem jego odpłatnego zbycia, nie upłynie sześć lat (art. 10 ust. 2 pkt 3 updof).

Zaprezentowane stanowisko znajduje potwierdzenie w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 24 lipca 2025 r., nr 0114-KDIP3-2.4011.496.2025.4.MJ.

2.4. Odszkodowanie z tytułu kolizji firmowego samochodu

W działalności gospodarczej opodatkowanej ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych użytkuję samochód ciężarowy. W wyniku kolizji drogowej został on uszkodzony. Ubezpieczyciel wypłacił odszkodowanie, w wysokości kosztów naprawy, bezpośrednio na rzecz warsztatu. Czy muszę opodatkować odszkodowanie, skoro wydatków na naprawę nie ująłem do kosztów podatkowych?

Tak, otrzymane odszkodowanie stanowi u ryczałtowca przychód podlegający opodatkowaniu.

Opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych podlegają przychody osób fizycznych z pozarolniczej działalności gospodarczej, o których mowa w art. 14 updof. Ten zryczałtowany podatek pobiera się bez pomniejszania przychodu o koszty uzyskania. Tak wynika z art. 6 ust. 1 i art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. z 2025 r. poz. 843), zwanej dalej ustawą o zryczałtowanym podatku dochodowym.

Podstawę kwalifikowania do przychodów z działalności gospodarczej otrzymanych odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością stanowi art. 14 ust. 2 pkt 12 updof. Pomimo że odszkodowanie (w całości lub w części) pokrywa wydatki poniesione na naprawę składnika majątku, to nie mamy do czynienia ze zwrotem tych wydatków, lecz z otrzymaniem odpowiadającej im kwoty. Z tego względu nie znajdzie zastosowania art. 14 ust. 3 pkt 3a updof, zgodnie z którym do przychodów nie zalicza się zwróconych innych wydatków niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów.

W praktyce przyjmuje się, że wskazany przepis odnosi się do kwot, które nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów ze względu na wyłączenia określone w art. 23 ust. 1 updof albo brak związku między poniesionym wydatkiem a prowadzoną działalnością gospodarczą, o którym mowa w art. 22 ust. 1 updof. Tym samym niezaliczenie wydatku do kosztów nie może być wynikiem dobrowolnego działania podatnika. Według organów podatkowych nie ma znaczenia, że ryczałtowcy nie ustalają kosztów uzyskania przychodów. Przyjmują one, że możliwość stosowania przez ryczałtowców art. 14 ust. 3 pkt 3a updof, wymaga ustalenia, czy zaliczenie danego wydatku do kosztów podatkowych byłoby hipotetycznie możliwe, gdyby wybrali inną formę opodatkowania (por. interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 22 czerwca 2023 r., nr 0112-KDIL2-2.4011.337.2023.2.AA).

Należy więc uznać, że w sytuacji podatnika otrzymane odszkodowanie stanowi przychód z prowadzonej działalności gospodarczej, który należy opodatkować ryczałtem w wysokości 8,5%, stosownie do art. 12 ust. 1 pkt 5 lit. h ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym.

Dodajmy, że dla konieczności wykazania przychodu bez znaczenia jest okoliczność, że transfer środków został dokonany bezpośrednio na rachunek warsztatu, który wykonał usługę naprawy samochodu (por. interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 24 lipca 2025 r., nr 0114-KDIP3-2.4011.511.2025.2.JK2).

2.5. Ryczałt za noclegi w kabinie samochodowej

Prowadzę jednoosobową działalność gospodarczą w zakresie krajowego transportu drogowego towarów. Wykonuję przewozy osobiście. Nie korzystam z hoteli, lecz w razie potrzeby nocuję w kabinie samochodu (odpowiednio przystosowanej). Czy do kosztów uzyskania przychodów mogę zaliczyć ryczałt za noclegi ustalony zgodnie z przepisami rozporządzenia o podróżach służbowych pracowników strefy budżetowej?

Nie. U przedsiębiorcy z tytułu noclegu kosztami uzyskania przychodów mogą być wydatki faktycznie poniesione. Nie ma możliwości zaliczenia do tych kosztów ryczałtu za noclegi.

Na podstawie art. 22 ust. 1 updof, w przypadku źródła przychodów, jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcie przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 updof.

Jednym z warunków kwalifikacji kosztu do kosztów podatkowych jest jego poniesienie przez podatnika, w efekcie czego następuje uszczuplenie jego majątku. Zatem koszt musi być faktycznie poniesiony. Od tej zasady można wskazać odstępstwa, czego przykładem jest art. 23 ust. 1 pkt 52 updof. Z jego uregulowań wynika, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wartości diet z tytułu podróży służbowych osób prowadzących działalność gospodarczą i osób z nimi współpracujących - w części przekraczającej wysokość diet przysługujących pracownikom, określoną w odrębnych przepisach wydanych przez właściwego ministra. Odrębnymi przepisami, o których mowa jest rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (Dz. U. z 2023 r. poz. 2190).

Tak więc z tytułu odbytej podróży służbowej przedsiębiorcy mogą zaliczać do kosztów uzyskania przychodów diety w wysokości określonej powołanym rozporządzeniem. Nie mogą zaś zaliczać do kosztów podatkowych ryczałtu za nocleg. Uprawnienie takie nie wynika bowiem z zapisów ustawowych. Możliwe jest rozliczenie jako kosztu podatkowego wyłącznie udokumentowanych kosztów noclegu (co potwierdza interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 1 sierpnia 2025 r., nr 0113-KDWPT.4011.142.2025.2.ASZ).