Świadczenie usług budowlanych na rzecz JST

Na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych świadczymy usługi budowlane na rzecz jednostek samorządu terytorialnego (powiatu, gminy). Kiedy należy wykazać obowiązek podatkowy z tytułu tych usług?

Zgodnie z zasadą ogólną wyrażoną w art. 19a ust. 1 ustawy o VAT obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi. W odniesieniu do przyjmowanych częściowo usług, usługę uznaje się również za wykonaną w przypadku wykonania części usługi, dla której określono zapłatę. Jeżeli jednak wcześniej podatnik otrzyma całość lub część należności, obowiązek podatkowy powstanie z chwilą jej otrzymania (w tej części).

Moment powstania obowiązku podatkowego w VAT i tym samym właściwe rozliczenie podatku VAT z tytułu usługi budowlanej uzależniony jest od tego czy jest ona wykonana na rzecz osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej, czy też na rzecz podatnika (podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą).

W przypadku świadczenia usługi budowlanej na rzecz osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej (osoby prywatnej) obowiązek podatkowy powstaje na zasadach ogólnych, czyli z chwilą wykonania usługi budowlanej.

Jeśli usługa budowlana jest wykonywana na rzecz innego podmiotu gospodarczego (podatnika), to obowiązek podatkowy z tytułu wykonania takiej usługi powstaje z chwilą wystawienia faktury - jeżeli faktura zostanie wystawiona terminowo. Przypomnieć należy, że fakturę dokumentującą taką usługę wystawia się nie później niż 30. dnia od dnia wykonania usługi (i nie wcześniej niż 60. dnia przed wykonaniem usługi). Gdy podatnik nie wystawi faktury lub wystawi ją z opóźnieniem, to obowiązek podatkowy powstaje w 30. dniu od dnia wykonania usługi.

Jeśli jednak przed wykonaniem usługi podatnik otrzyma całość lub część zapłaty (np. przedpłatę, zaliczkę), obowiązek podatkowy od otrzymanej kwoty powstaje z chwilą jej otrzymania. Tak wynika z art. 19a ust. 8 ustawy o VAT. Przepis ten ma zastosowanie m.in. do zaliczek otrzymanych na poczet usługi budowlanej niezależnie od statusu usługobiorcy (osoba prywatna czy firma).

Aby zatem prawidłowo odpowiedzieć na zadane pytanie należy przede wszystkim ustalić status nabywcy usługi.

Zgodnie bowiem z art. 15 ust. 6 ustawy o VAT nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Definicja podatników wyłącza wprost z ich kręgu te szczególne podmioty, nakazując opodatkowanie tylko tych czynności, które są dokonywane na podstawie umów cywilnoprawnych.

Zatem jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych.