Składki ZUS od wynagrodzenia z umowy zlecenia studenta, który ukończył 26 lat

Na kilka miesięcy zawarliśmy umowę zlecenia z osobą będącą studentem studiów niestacjonarnych, urodzoną 5 sierpnia 1999 r. Od kiedy z umowy zlecenia powstały dla niej obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne? Nadmieniamy, że spotkaliśmy się z dwoma różnymi stanowiskami, a mianowicie, że odpowiednio od 5 sierpnia i od 6 sierpnia 2025 r. W umowie zlecenia wynagrodzenie zostało określone kwotowo. Jak ustalić kwotę wynagrodzenia wypłaconego za sierpień br. podlegającego oskładkowaniu?

Zleceniobiorca z pytania od 5 sierpnia 2025 r. z tytułu wykonywanej umowy zlecenia podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu.

Generalnie osoba fizyczna wykonująca umowę zlecenia będąca studentem z tytułu tej umowy nie podlega ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu, jeśli nie ukończyła 26 lat (art. 6 ust. 4 ustawy o sus i art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. e ustawy zdrowotnej).

Zgodnie z art. 112 K.c., termin oznaczony w tygodniach, miesiącach lub latach kończy się z upływem dnia, który nazwą lub datą odpowiada początkowemu dniowi terminu, a gdyby takiego dnia w ostatnim miesiącu nie było - w ostatnim dniu tego miesiąca. Jednakże przy obliczaniu wieku osoby fizycznej termin upływa z początkiem ostatniego dnia.

W świetle powyższego, osoba z pytania 26 lat ukończyła 5 sierpnia 2025 r. Od tego też dnia z umowy zlecenia podlega ona:

• obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz ubezpieczeniu wypadkowemu,
• obowiązkowo ubezpieczeniu zdrowotnemu,

a ponadto może przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego.

Zleceniodawca powinien więc od 5 sierpnia 2025 r. zgłosić zleceniobiorcę do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego na druku ZUS ZUA, z kodem tytułu ubezpieczenia 04 11 X X, a po zakończeniu jej wykonywania wyrejestrować z tych ubezpieczeń na druku ZUS ZWUA.

Zwracamy uwagę! Wolne od podatku dochodowego są przychody m.in. z umów zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 8 ustawy o pdof - otrzymane przez podatnika do ukończenia 26. roku życia, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85.528 zł (art. 21 ust. 1 pkt 148 lit. b ustawy o pdof).

Jak czytamy w objaśnienia podatkowych z 30 grudnia 2022 r. pt. "Ulga w podatku dochodowym...": "(...) Warunek wieku musi być spełniony na moment uzyskania przychodów. Jednocześnie mając na uwadze, że w zakresie ustalania wieku art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy PIT nie odsyła do Kodeksu cywilnego, to przy interpretacji zawartego w tym przepisie sformułowania »do ukończenia 26. roku życia« należy stosować ogólne przepisy prawa podatkowego, czyli art. 12 § 4 Ordynacji podatkowej. Norma ta stanowi, że terminy określone w latach kończą się z upływem tego dnia w ostatnim roku, który odpowiada początkowemu dniowi terminu, a gdyby takiego dnia w ostatnim roku nie było - w dniu, który poprzedzałby bezpośrednio ten dzień.

Powyższe oznacza, że prawo do ulgi dla młodych - przy spełnieniu pozostałych warunków - przysługuje podatnikowi włącznie z dniem 26. urodzin. (...)".

Odpowiadając na drugie pytanie wyjaśniamy, że w przypadku, gdy w umowie zlecenia zleceniobiorcy wynagrodzenie określono kwotowo, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (także ubezpieczenie zdrowotne) stanowi co do zasady przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu wykonywania umowy zlecenia (art. 18 ust. 3 i art. 20 ust. 1 ustawy o sus oraz art. 81 ust. 1 ustawy zdrowotnej). Przychód ten powstaje w miesiącu jego wypłacenia bądź postawienia do dyspozycji zleceniobiorcy. W okolicznościach z pytania zleceniobiorca 5 września 2025 r. otrzyma wynagrodzenie za sierpień 2025 r. W tym miesiącu ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu podlega od 5 sierpnia br. Zatem w podstawie wymiaru składek ZUS uwzględnić należy wynagrodzenie wypłacone za okres od 5 do 31 sierpnia br. Wobec braku regulacji w tym zakresie, w praktyce kwotę wynagrodzenia uzyskanego za dany miesiąc dzieli się przez liczbę dni kalendarzowych tego miesiąca i mnoży się przez liczbę dni, w których umowa zlecenia stanowiła tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń.

W spółce z o.o. umowę zlecenia zawartą na okres od 1 czerwca do 31 października 2025 r. wykonuje student, urodzony 5 sierpnia 1999 r. W umowie zlecenia wynagrodzenie określono kwotowo w wysokości 5.000 zł i jest ono wypłacane za dany miesiąc 5. dnia następnego miesiąca. Spółka z o.o. zgłosiła go od 5 sierpnia 2025 r. do obligatoryjnych ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego na druku ZUS ZUA, z kodem tytułu ubezpieczenia 04 11 0 0. Zleceniobiorca nie wniósł o dobrowolne ubezpieczenie chorobowe.

W dniu 5 sierpnia 2025 r. zleceniobiorca uzyskał wynagrodzenie za lipiec 2025 r. w wysokości 5.000 zł. Od tego wynagrodzenia spółka nie rozlicza składek ZUS, gdyż jest to wynagrodzenie za miesiąc, w którym umowa zlecenia nie stanowiła tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń. Wynagrodzenie to nie podlega również opodatkowaniu.

Z kolei 5 września 2025 r. spółka wypłaci zleceniobiorcy wynagrodzenie za sierpień 2025 r. w wysokości 5.000 zł. Wynagrodzenie to będzie podlegało oskładkowaniu, z tym że wyłącznie należne za okres od 5 do 31 sierpnia 2025 r., tj.:

• w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w wysokości 4.354,84 zł (5.000 zł : 31 dni x 27 dni = 4.354,84 zł),
• w podstawie wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 3.864,49 zł (4.354,84 zł - składki na ubezpieczenia emerytalno-rentowe finansowane przez zleceniobiorcę w wysokości 490,35 zł).

Opodatkowaniu podlega kwota wynagrodzenia w wysokości 5.000 zł.