Ewidencja księgowa ulgi na złe długi, w sytuacji gdy wierzycielowi nie uda się odzyskać należności
Spółka w ramach działalności gospodarczej zajmuje się m.in. udzielaniem pożyczek dla innych podmiotów gospodarczych. Jednemu z kontrahentów udzieliła pożyczki i co miesiąc wystawiała faktury za odsetki. Jednak pożyczkodawca nie płacił tych odsetek. Spółka zrezygnowała ze zwolnienia z VAT i opodatkowuje świadczone na rzecz podatników usługi finansowe. Z uwagi na ogłoszenie upadłości pożyczkobiorcy spółka dokonała w 2023 r. odpisu aktualizującego na całą kwotę należności. Po 90 dniach skorzystała z ulgi na złe długi i kwotę VAT ujęła na koncie 65-1. Jeżeli spółce nie uda się odzyskać należności, to jak ująć ten fakt w księgach rachunkowych?
W sytuacji gdy należność objęta ulgą na złe długi zostanie uznana za nieściągalną, to kwotę wynikającą z korekty VAT należnego należy odnieść na stronę Ma konta 76-0 "Pozostałe przychody operacyjne", w korespondencji ze stroną Wn konta 65-1 "Inne rozliczenia międzyokresowe". |
Na podstawie art. 89a ust. 1 i 1a ustawy o VAT podatnik może skorygować podstawę opodatkowania oraz VAT należny z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona. Korekta dotyczy również podstawy opodatkowania i kwoty podatku przypadającej na część kwoty wierzytelności, której nieściągalność została uprawdopodobniona.
Nieściągalność wierzytelności uważa się za uprawdopodobnioną, w przypadku gdy wierzytelność nie została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie w ciągu 90 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze.
Podatnik (wierzyciel) - stosownie do art. 89a ust. 2 ustawy o VAT - ma prawo skorzystać z ulgi na złe długi w przypadku, gdy spełnione są następujące warunki:
- na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji podatkowej, w której dokonuje się korekty w ramach ww. ulgi wierzyciel jest podatnikiem zarejestrowanym jako podatnik VAT czynny,
- od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 3 lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona.
Ustawa o rachunkowości nie zawiera szczegółowych rozwiązań w odniesieniu do sposobu ewidencji korekty VAT należnego w związku z zastosowaniem ulgi na złe długi. W praktyce przyjmuje się, iż kwotę tej korekty do czasu rozliczenia lub odpisania ujmuje się na wyodrębnionym koncie rozrachunkowym lub na koncie rozliczeń międzyokresowych kosztów. Decyzję w tej kwestii podejmuje kierownik jednostki i zapisuje w zasadach (polityce) rachunkowości.
Ewidencja księgowa korekty VAT należnego z tytułu ulgi na złe długi 1. PK - korekta VAT należnego w związku ze skorzystaniem z ulgi na złe długi: - Wn konto 22-2 "Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT należnego", |
W myśl art. 89a ust. 4 ustawy o VAT jeśli po złożeniu deklaracji podatkowej, w której dokonano korekty VAT w związku ze skorzystaniem z ulgi na złe długi, należność została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie, to podatnik (wierzyciel) jest zobowiązany do zwiększenia podstawy opodatkowania oraz kwoty VAT należnego w rozliczeniu za okres, w którym należność została uregulowana lub zbyta. W przypadku częściowego uregulowania należności, podstawę opodatkowania oraz kwotę VAT należnego zwiększa się w odniesieniu do tej części. W takim przypadku w księgach rachunkowych zwiększenie VAT należnego może zostać ujęte zapisem odwrotnym do dokonanego wcześniej.
Ewidencja księgowa VAT należnego, gdy należność objęta ulgą na złe długi została uregulowana lub zbyta 1. PK - zwiększenie VAT należnego, wcześniej skorygowanego z tytułu z ulgi na złe długi: - Wn konto zespołu 2, np. konto 24-9 "Pozostałe rozrachunki - inne" lub odpowiednie konto analityczne do konta 22 "Rozrachunki publicznoprawne, lub konto 65-1 "Inne rozliczenia międzyokresowe", |
Natomiast w sytuacji gdy należność objęta ulgą na złe długi zostanie uznana za nieściągalną, kwota wynikająca z korekty VAT należnego zostanie odpisana na pozostałe przychody operacyjne.
Ewidencja księgowa VAT należnego, gdy należność objęta ulgą na złe długi została uznana za nieściągalną 1. PK - odpisanie kwoty wynikającej z korekty VAT należnego: - Wn konto zespołu 2, np. konto 24-9 "Pozostałe rozrachunki - inne" lub odpowiednie konto analityczne do konta 22 "Rozrachunki publicznoprawne, lub konto 65-1 "Inne rozliczenia międzyokresowe", 2. PK - wyksięgowanie należności z tytułu pożyczki objętej odpisem aktualizującym: - Wn konto 28 "Odpisy aktualizujące wartość należności", |